เจ้าพ่อพญาคำลือ เป็นอุปราชใหญ่ผู้ครองเมืองวิเชตนคร เมื่อประมาณปี พ.ศ.1897 ปัจจุบันคือ อำเภอแจ้ห่ม ในอดีตกาลท่านได้ร่วมกับเจ้านายฝ่ายเหนือปราบปรามพวกเงี้ยวและต่อสู้กับกองทหารพม่าที่ยกกองทัพมาตีเมืองวิเชตนครจนพม่าไม่สามารถตีเมืองได้ ในสมัยของท่านได้ทำนุบำรุงวัดวาอารามในพุทธศาสนา โดยเฉพาะวัดอักโขชัยคีรีที่ประดิษฐานพระธาตุศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองวิเชตนครเป็นที่เคารพนับถือของชาวอำเภอแจ้ห่มสืบมาจนทุกวันนี้

          ต่อมาคหบดี พ่อค้า ข้าราชการและประชาชนชาวอำเภอแจ้ห่ม ได้น้อมรำลึกถึงพระคุณของเจ้าพญาคำลือ จึงได้พร้อมใจกันก่อสร้างอนุสาวรีย์เจ้าพ่อพญาคำลือขึ้น ณ เชิงเขาวัดอักโขชัยคีรี ตั้งอยู่หมู่ที่ 1 ตำบลวิเชตนคร โดยสมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราชฯ ได้เสด็จเป็นองค์ประธานวางศิลาฤกษ์ เมื่อวันที่ 19 ตุลาคม 2527 และพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าจุฬาภรณ์วลัยลักษณ์ เสด็จแทนพระองค์ประกอบพิธีเปิดอนุสาวรีย์เจ้าพญาคำลือเมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ 2530

ดังนั้น ทุกวันที่ 26 กุมภาพันธ์ ของทุกปี ชาวอำเภอแจ้ห่มพร้อมด้วยหน่วยงานภาครัฐและเอกชนจึงร่วมจัดงานกระทำพิธีสักการบูชาดวงวิญญาณเจ้าพ่อพญาคำลือขึ้น โดยองค์การบริหารส่วนจังหวัดลำปางได้สนับสนุนงบประมาณในการจัดงานฯ เพื่อน้อมรำลึกถึงพระคุณของผู้ก่อสร้างบ้านเมืองให้ราษฎรได้อยู่เย็นเป็นสุขเสมอมา รวมถึงเป็นการแสดงออกถึงความกตัญญูกตเวทีต่อผู้มีพระคุณ และถือเป็นจารีตประเพณี วัฒนธรรมของท้องถิ่นที่ได้กระทำติดต่อกันเป็นเวลาร่วมสามสิบปี

ชมภาพและวีดิโอเพิ่มเติมที่
FACEBOOK : https://www.facebook.com/pg/lampangPAO/photos/?tab=album&album_id=1527500617290176
YOUTUBE   : https://www.youtube.com/watch?v=z2bc81ivChE